SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

Sirküler Tarihi: 03.09.2025

SİRKÜLER NO      : 2025/25

TAHSİLAT VE ÖDEMELERDE TEVSİK ZORUNLULUĞU UYGULAMASINDA SON DURUM

1. Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı ve Tutarı:

Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan 459 ve 575 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalar uyarınca Vergi Usul Kanunu’nun 232. kapsamında;

a) Fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar,

b) Serbest meslek erbabı,

c) Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlar,

d) Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler,

e) Vergiden muaf esnaf,

f) Mükellef olmayanlar (Nihai Tüketiciler Dahil),

tevsik zorunluluğu kapsamında bulunmaktadır.

Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların (mükellef olmayanların kendi aralarında yapacakları işlemler hariç olmak üzere) yapacakları 30.000 TL’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.

Uygulamada aracı finansal kurumlar;

a) Tahsilat ve ödemelere aracılık eden bankaları,

b) Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemlerini,

c) Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşlarını,

d) Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketini (PTT'yi) ifade etmektedir.

Tevsik zorunluluğu kapsamında her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin; avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemelerin; işletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemelerin 30.000.-TL'yi aşması durumunda aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması ve bu işlemlerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.

Tevsik zorunluluğu kapsamında olanlardan araç kiralama faaliyeti ile uğraşanların vermiş oldukları motorlu kara taşıtı ve motorlu kara aracı (tescile yetkili kuruluşlarca kayıt ve tescil edilmesi zorunlu olmayan taşıt ve araçlar hariç) kiralama hizmetlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin herhangi bir hadle sınırlı kalınmaksızın aracı finansal kurumlar tarafından düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.

Mükellef olmayanlar da tevsik zorunluluğu kapsamında olanlardan yapacakları alımlarına ilişkin 30.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmak mecburiyetindedirler.

Aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemlerin toplam tutarının 30.000 TL’yi aşması durumunda işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.

Tahsilat ve ödemeye konu işlem tutarının tevsik zorunluluğu kapsamında belirlenen had olan 30.000 TL’yi aşması durumunda, bedelin farklı tarihlerde kısım kısım ödenmesinde işlemin toplam tutarı dikkate alınacak ve her bir tahsilat ve ödeme, tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla gerçekleştirilecektir.

2. Tevsik Zorunluluğu Kapsamında Olmayan Tahsilat ve Ödemeler:

a) Kamu İdareleri ve Döner Sermaye İşletmeleri: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda sayılan kamu idareleri ile bunlara ait döner sermaye işletmelerinin işlemlerine konu tahsilat ve ödemelerin,

b) Sermaye Piyasası İşlemleri: Sermaye Piyasası Kanunu’nda tanımlanan sermaye piyasası aracı kurumlarında yapılan işlemlere konu tahsilat ve ödemelerin,

c) Döviz İşlemleri: Yetkili döviz müesseselerinin yapacakları döviz alım satım işlemlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

d) Tapu İşlemleri: Tapu sicil müdürlüklerinde gerçekleştirilen işlemler karşılığında yapılan tahsilat ve ödemelerin,

e) Noter İşlemleri: Noterlerde gerçekleştirilen işlemler karşılığında yapılan tahsilat ve ödemelerin,

f) İhale Teminatları: 5018 sayılı Kanunda sayılan kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, kanunla kurulan diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan ve işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşlar veya bunlara ait veya tabi diğer müesseseler tarafından yapılan ihale işlemlerine ilişkin yatırılması gereken teminat tutarlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

g) Kıymetli Madenler Piyasası İşlemleri: Borsa İstanbul A.Ş. bünyesinde yer alan Kıymetli Madenler Piyasasında işlem yapma yetkisi verilenlerin, faaliyet konuları kapsamında yapacakları işlemlere ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

h) Tarım Ürünleri Satışı: Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler tarafından toptancı hallerinde faaliyet gösteren tüccar, üretici, üretici örgütleri ve komisyonculara yapılan sebze ve meyve, et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, su ve su ürünleri, bal ve yumurta gibi diğer gıda maddeleri, kesme çiçek ve süs bitkileri satışları ile söz konusu yerler dışında yapılmakla birlikte anılan Kanun’un 4’üncü maddesi kapsamında bildirime tabi tutulmuş satışlara ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

i)Tarım Ürünleri Satışı: Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilere ait ürünlerin, ticaret borsalarına Kanunda belirtilen süreler dahilinde tescil ettirilerek gerçekleşen satışlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,

j) Yabancılarla İşlemler: Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların (mükellef olmayanlar hariç olmak üzere) yabancılar ve/veya Türkiye mukimi olmayan gerçek kişilerle yapacakları işlemlere ilişkin tahsilat ve ödemelerin (Şu kadar ki, düzenlenecek faturalarda yabancıların ve/veya Türkiye mukimi olmayan gerçek kişilerin pasaport numaralarının yazılması şart olup, bunun dışında pasaportların bir suretinin faturanın ekine konulmasına gerek bulunmamaktadır. Ayrıca, tahsil edilen tutarların tahsilatı takip eden ilk iş günü sonuna kadar aracı finansal kurumlara yatırılması zorunluluğu aranılmamaktadır), aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır.

3. Tevsik Zorunluluğuna Uymayanlara Uygulanacak Cezai Müeyyide:

Tevsik etme zorunluluğuna uymayanların her birine, her bir işlem için 2025 yılında;

- Birinci sınıf tüccarlar (bilanço esası) ile serbest meslek erbabı hakkında 28.000 TL’den,

- İkinci sınıf tüccarlar (işletme hesabı esası), defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 14.000 TL’den,

- Yukarıda yazılı bulunanlar dışında kalanlar (nihai tüketiciler gibi) hakkında 7.000-TL’ den, az olmamak üzere işleme konu tutarın %10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilir.

Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların, durumu ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden Mali İdareye bildirmesi halinde, ödemede bulunan adına bu fıkra uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilmemektedir.

Örneğin, nihai tüketici (X)'in, bedeli 60.000.-TL olan akıllı telefon alımına ilişkin elden yaptığı nakit ödemeyi, ödemeyi yaptığı tarihi takip eden 5. iş gününün sonuna kadar kendiliğinden Mali İdareye bildirmesi halinde, nihai tüketici (X) adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir.

Saygılarımızla,

      SİNERJİ

Bağımsız Denetim

Danışmanlık ve Yeminli

Mali Müşavirlik Ltd. Şti.