Bilindiği üzere vergi affı yasası olarak bilinen 6736 sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun" 19 Ağustos tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün itibariyle yürürlüğe girdi. Söz konusu Kanunla vergi yasaları ve sosyal güvenlik mevzuatı uygulamalarına ilişkin olarak mükelleflere af niteliğinde önemli kolaylıklar getirildi.

 

Bahsolunan Kanun'un 6. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi hükmü ile gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, 30 Kasım 2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı verildi.

 

Ayrıca 6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi ile eczanelere, stoklarında kaydi olarak yer aldığı halde fiilen bulunmayan ilaçları 30 Kasım 2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) maliyet bedeli üzerinden fatura düzenlemek suretiyle kayıtlarından çıkarabilme imkanı tanındı.

 

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin hüküm bütün gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini kapsıyor.

 

Madde kapsamında düzenlenecek faturalarda alıcıya ilişkin bilgiler yerine “Muhtelif Alıcılar" ibaresi yazılacak.

 

Faturada yer alacak bedelin, söz konusu emtia ile aynı neviden olan emtiaların gayri safi kar oranı dikkate alınarak tespit edilmesi gerekmekte.

 

Gayri safi kar oranının yasal kayıtlardan tespit edilemediği durumlarda ise mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınacak.

 

Stoklarda kaydi olarak yer aldığı halde fiilen bulunmayan ilaçlar için bu ilaçların eczane kayıtlarında yer alan maliyet bedellerinin esas alınması gerekiyor.  

 

Yukarıda açıklanan şekilde faturalanan ve yasal defterlere kaydedilen emtia ile ilgili işlemlerin normal satış işlemlerinden bir farklılığı bulunmuyor.

 

Bu kapsamda ödenmesi gereken katma değer vergisinin ilk taksitinin beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitlerin ise beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü aylarda olmak üzere üç eşit taksitte ödenmesi mümkün.

 

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin faturada emtianın tabi olduğu oranda KDV'nin hesaplanması gerekiyor.

 

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtianın ÖTV’ye tabi olması halinde, ilgili mevzuatına göre hesaplanacak ÖTV’ye faturada yer verilmesi ve bu emtianın tabi olduğu genel beyan usul ve esasları dahilinde ilgili dönemde beyan edilip ödenmesi bir başka yasal zorunluluk.

 

Stoklarında kaydi olarak yer aldığı halde fiilen bulunmayan ilaçlara ilişkin faturada ise maliyet bedeli üzerinden %4 oranında hesaplanan KDV'nin ayrı bir beyanname ile kağıt ortamında veya elektronik ortamda beyan edilmesi gerekiyor. Bu durumda beyannamenin en geç 30 Kasım 2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) verilmesi ve tahakkuk edecek verginin de aynı süre içinde ödenmesi zorunlu. Ödenen bu verginin hesaplanan KDV’den indirilmesi, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması ise mümkün değil.

 

Bu şekilde fatura düzenlenmek suretiyle hasılatı kayıtlara intikal ettirilen emtia ve ilaçların daha önceki dönemlerde satıldığının tespit edilmesi halinde, düzeltmeye tabi tutulmuş stoklarla ilgili olarak vergi dairesince geçmişe yönelik tarhiyat yapılamayacak, ceza ve faiz uygulanamayacak.

 

Muhasebe uygulamasında mal çıkışı karşılığında aktif değer olarak işletmede ne varsa veya işletmede beyan tarihinde bu artış ne olarak görülüyorsa, buna ilişkin hesaplara kayıt yapılması gerekiyor.

 

Aktif hesaplarda meydana gelen artışın herhangi bir şekilde tespit edilememesi halinde ise “689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar” hesabına borç kaydı yapılması mümkün. Bu tutar gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin düzenlenmesi sırasında kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacak.

 

Örnek 4- (Y) Limited Şirketi, kayıtlarında yer aldığı halde stoklarında mevcut olmayan emtialarını faturalandırarak kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. Şirketin, ticaretini yaptığı genel oranda KDV’ye tabi olan (A) malının kayıtlarda bulunan ancak stoklarda yer almayan miktarı 20 ton olup kendi kayıtlarına göre bu malın birim maliyeti 15 TL/Kg ve gayrisafi karlılık oranı ise %10’dur.

 

(Y) Limited Şirketi bu mala ilişkin düzenleyeceği faturada 330.000 TL satış bedeli ve 59.400 TL KDV gösterecektir. Düzenlenen bu faturanın muhasebe kayıtlarına intikali aşağıdaki şekilde olacaktır:

 

________________________________   /   ____________________________

689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD. VE ZAR.                     389.400 TL

       (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)

                               600 YURTİÇİ SATIŞLAR                                  330.000 TL

                                      (6736 sayılı Kanunun 6/2 maddesi)

                               391 HESAPLANAN KDV                                    59.400 TL

________________________________  /   _____________________________

 

Giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:

 

___________________________   /   ________________________________

950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN               389.400 TL

        GİDERLER

      951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN           389.400 TL

       GİDERLER ALACAKLI HESABI

___________________________   /   ________________________________

 

Bu kayıtta yer alan 689 numaralı hesap yerine gerçek duruma uygun olması halinde diğer hesaplardan; kasa, bankalar, alınan çekler, alıcılar veya alacak senetleri hesaplarından biri de kullanılabilecektir. Örneğin, kayıtsız yapılan satış karşılığında alacak senedi alınmış olması halinde kayıt aşağıdaki şekilde olacaktır:

 

________________________________   /   __________________________

121 ALACAK SENETLERİ                                               389.400 TL

                              

      600 YURTİÇİ SATIŞLAR                                  330.000 TL

                               (6736 sayılı Kanunun 6/2 maddesi)

                              391 HESAPLANAN KDV                                    59.400 TL

________________________________   /   __________________________

 

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia ve ilaçlar nedeniyle düzenlenen faturalar, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerce yasal defterlerine hasılat olarak kaydedilecek.

 

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen faturalar, Bs formu vermek zorunda olan mükelleflerce Bs formu ile bildirilmek zorunda.

 

Söz konusu bildirim işlemi, Bs formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Alıcılar (6736 sayılı Kanun Madde 6/2)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (4444 444 444) yazılmak suretiyle yapılacak.